TARİHCESİ

Sivas'in Zara ilçesinin iki ismi vardır; Koçgiri ve Zara. Zara adı Selçuklular zamanından beri kullanılmaktadır. Rivayete göre 12. yy'da bölgede yaşamış Zaro isimli nüfuzlu birisinden (Ermeni çiftçi) kaynaklanmaktadır. Zara adı Anadolu Selçuklu Sultanlarından Alaaddin Keykubat'ın Şeyh Merzuban Hazretlerine verdiği vakfiyede de zikredilmektedir. Köylerin çoğunluğu Alevilerden oluşur. İlçe Merkezinde ise Aleviler ile Sünniler birlikte yaşamaktadır.

Zara 19. yy başlarında Koçgiri adıyla Sivas sancağına bağlı önce nahiye sonra kaza olmuştur. Bu yöreye ismini veren Koçgiri aşireti Kanuni Sultan Süleyman zamanında Dersim'den alınıp Zara civarina yerleştirilmiştir. Koçgiri adı ilçe topraklarının tümüne verildiği zamanlarda bile ilçe merkezinin adı Zara olarak kalmıştır.

Önemli not: ZARA adındaki her iki a harfi de kısa olarak telaffuz edilir. İlk a'yi uzatmak Zara'lılar ın gözünde cahillik işaretidir.

Yapılan son araştırmalara göre ilçe ve çevresinde ilk olarak neolitik dönemde yerleşildiği sanılmaktadır. Zara- Hafik arasında höyük de yapılan kazıda neolitik dönem özellikleri gösteren çakmak taşından minik uçlar, el değirmeni taşları ve hayvan kemikleri gibi buluntular çıkmıştır.

Zara 1888 Devlet salnamesine göre Kanuni Sultan Süleyman'ın 1539 yılında bir fermanla Koçgiri Aşiretinin yerleştirildiği 1836 yılında Koçgiri adıyla nahiye , 1886 yılında kaza olmuştur. O yıllarda Zara'da biri orta öğretim okulu almak üzere 40 öğrencili Rüştiye ile toplam 16 okul bulunmaktaydı.

Erzurum Kongresine Zara Recep Efendiyi temsilci olarak göndermiş; Atatürk 2 Eylül 1919'da Erzurum'dan Sivas'a geçerken Zara'ya uğramıştır.

Milli Mücadele esnasındaki önemli olaylardan birisi de Koçgiri ayaklanması idi. O zamanlara Zara'ya bağlı İmranlı'da nahiye müdürü Haydar Beyin Kuruçay Kazası kaymakamlığına ilişkin talebinin reddedilmesi üzerine başlayan ayaklanma 6 Mart-17 Haziran 1921 tarihleri arasında meydana gelmiş olup olay büyümeden sona ermiş, bölgede Nurattin Paşa komutasında sıkı yönetim ilan edilmiş, TBMM'nin kendi içinden seçtiği bir kurul yerinde incelemeler yapmak üzere Kasım 1921'de Zara'ya gönderilmiştir.

Atatürk, eşi Latife Hanım ve beraberinde bir heyetle birlikte Sivas'tan Erzincan'a giderken 28 Eylül 1924'te Zara'ya uğramıştır. Buradaki istirahatleri esnasında Latife Hanım yörede çocuk doğum ve bakım adetleriyle ilgili olarak çevresindekilere sorular sormuş bunun üzerine getirilen mahalli ebelerden birisi konu hakkında bilgi vermiştir. Bu seyahatin dönüşünde Atatürk ve beraberindekiler Şebinkarahisar'dan Sivas'a giderken 12 Ekim 1924 günü tekrar Zara'ya uğramıştır.